شبکه ملی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی در زمان به گل نشستن در سواحل جنوبی ایران- خلیج‌فارس و دریای عمان معرفی پروژه

به گل نشستن پستانداران دریایی در تاریخ وجود داشته است اما حدوداً از 40 سال پیش تاکنون در دنیا برای حفاظت از آن‌ها قانون و مقررات خاصی تعیین‌شده است. ازجمله هرگونه آزار و اذیت، آسیب و صدمه رساندن، صید یا تلاش برای صید این حیوانات ممنوع اعلام شد و جرائمی نقدی و غیر نقدی تعیین گردید و پیرو این قوانین گروه‌های امداد و نجات برای این حیوانات تشکیل شد و به ثبت و بررسی و مطالعه زندگی و دلایل به گل نشستن آن‌ها پرداختند و تاکنون کارهای بسیاری برای حفاظت از این حیوانات در دنیا انجام‌شده است، در اصل پنجاهم قانون اساسی آمده: در جمهوری اسلامی، حفاظت محیط‌زیست که نسل امروز و نسل‌های بعد باید در آن حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشند. اهمیت حفاظت از محیط‌زیست دریایی در قانون اساسی ایران نیز وجود دارد، طبق ماده یکم قانون حفاظت و بهسازی محیط‌زیست هر اقدامی که موجب برهم خوردن تعادل و تناسب محیط‌زیست و هم‌چنین کلیه امور مربوط به جانوران وحشی و آبزیان آب‌های داخلی از وظایف سازمان محیط‌زیست است.

از سال 1389 انجمن طرح سرزمین پروژه‌ای را تحت عنوان ” شبکه ملی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی در زمان به‌گل‌نشسته در سواحل جنوبی ایران- خلیج‌فارس و دریای عمان ” در 4 استان جنوبی ایران (خوزستان، بوشهر، هرمزگان و سیستان و بلوچستان) با هدف آگاهی رسانی، حساس سازی و حفاظت از پستانداران دریایی آغاز نموده است. این پروژه قصد دارد با انجام آموزش جوامع محلی، کارشناسان و مشاغل مرتبط با دریا، تهیه بانک اطلاعاتی از موارد به‌گل‌نشسته، کمک به باز گرداندن پستانداران دریایی زنده و انجام تحقیقات علمی با استفاده از دقیق‌ترین روش‌ها و امکانات در سواحل و آب‌های خلیج‌فارس و دریای عمان اقدام به تشکیل شبکه ملی حفاظت، امداد و نجات پستانداران دریایی در زمان به گل نشسته نماید.

اهداف

هدف کلی:

· تشکیل شبکه ملی امداد و نجات پستانداران دریایی به‌گل‌نشسته در سواحل جنوبی ایران.
اهداف جزئی:

· آموزش جوامع محلی برای آگاهی، حساس سازی و حفاظت از پستانداران دریایی.
· تهیه بانک اطلاعاتی از موارد به‌گل‌نشسته.
· کمک به باز گرداندن پستانداران دریایی زنده
· انجام تحقیقات علمی با استفاده از دقیق‌ترین روش‌ها و امکانات در سواحل و آب‌های خلیج‌فارس و دریای عمان
مکان‌ها و روش‌های پروژه:

ایران دارای چهار استان جنوبی در ارتباط مستقیم با دریای عمان و خلیج‌فارس بوده که استان سیستان و بلوچستان با 318 کیلومتر خط ساحلی، استان هرمزگان با 1400 کیلومتر، استان بوشهر با 705 کیلومتر و استان خوزستان با 300 کیلومتر است

برگزاری کارگاه‌های آموزشی جهت آگاهی و حساس سازی از پستانداران دریایی گروه‌های هدف در این آموزش‌ها عبارت‌اند از: کارشناسان محیط‌زیست و شیلات، صیادان، ارگان‌های دریایی، کلوپ‌های غواصی، دانش آموزان و معلمین، مدیران مدرسه. در هر استان تعداد کارگاه‌ها برحسب موقعیت و اهمیت جغرافیایی، جمعیت مردم محلی و تعداد دفعات گزارش به گل نشستن پستانداران دریایی متفاوت است

زمان پروژه

زمان آغاز پروژه: آبان ماه 1389

پایان پروژه: آذر ماه 1390

معرفی اعضا و نقش ایشان

حامد مشیری

فتانه براتی

نازنین محسنیان

الناز نینواز

آذر صداقتی خیاط

طاهر قدیریان

حامیان پروژه:

سازمان حفاظت محیط‌زیست معاونت محیط‌زیست دریایی

دستاورد تا به امروز

1. برگزاری 65 کارگاه آموزشی و آموزش 3027 نفر در چهار استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان،‌ بوشهر و خوزستان.
2. نجات یک دلفین ماده از نوع دلفین پوزه بلند معمولی در خور مرکزی جاسک.
3. نجات و ثبت اولین مشاهده از گونه دلفین دندان ناصاف توسط سازمان آتش‌نشانی بندرعباس.
4. نجات یک بچه نهنگ گوژپشت توسط مردم محلی در آب‌های اطراف جزیره قشم.
5. افزایش ثبت و اطلاع‌رسانی گزارش‌ها پستانداران دریایی به‌گل‌نشسته در سواحل جنوبی ایران.